Тәбетті жақсарту үшін балаға қандай дәрумендер беру керек?

Балалардың тәбетін көтеруге арналған дәрумендер - әрекет ету механизмі және қандай жағдайларда беру керек. Балалар тәбетін жақсартуға арналған үздік дәрумендер тізімі.

Асқа деген дұрыс тәбет - балалардың денсаулығы мен дұрыс үйлесімді дамуының негізгі көрсеткіші. Ол:

• отбасындағы ата-ана көрсеткен үлгі мен дәстүрдің қалыптасуы;
• баланың жеке ерекшеліктері мен тағамдық артықшылықтарын;
• баладағы жағымсыз немесе оң тәжірибенің болуы, тамақ ішу әдетіне байланысты болып келеді.

Тәбет ағзадағы қоректік заттардың қорын бақылайтын өзіндік реттегіш рөлін атқарады. Алайда бұл механизм психологиялық, физиологиялық және басқа да себептерге байланысты жиі ақаулар туғызады. Бала кенеттен қыңырланып, тамақтан бас тарта бастайды.

Мазасызданудың себебі қандай және витаминдік кешендердің көмегімен балалардың тәбетін қалай көтеруге болады – толығырақ осы мақалада айтамыз.

Балалар неге дұрыстап ас ішкісі келмейді?

Тәбеттің төмендеуі денсаулыққа қатысты проблемалар бар дегенді білдірмейді. Егер бала белсенді, көңілді болса және қолайсыздыққа шағымданбаса, онда алаңдауға себеп жоқ. Тамақтан бас тарту:

• психоэмоционалдық ерекшеліктерімен (гиперактивтілігімен, әсерлілігімен);
• сыртқы факторлармен - ауа райы жағдайларымен, үйдегі жағдайдың күрт ауысуымен (көшумен, басқа балабақшаға немесе мектепке көшумен), жарық күнінің ұзақтығының өзгеруімен;
• балалар ағзасына нутриенттердің аз саны талап етілетін белсенді өсу кезеңінің аяқталуымен және тұрақтану сатысына ауысуымен (әдетте бұл 3 жастан 5 жасқа дейін болады);
• тағамдық әдеттермен (мысалы, негізгі тамақ тәсілдері арасындағы тамақтану, тағамдарды таңдау кезіндегі таңдаулылық, жаңа нәрселерді сынағысы келмеу) қамтамасыз ету.

Бірақ кез келген жағдайда ұзақ уақыт бойы тамақтанбау ағзадағы қоректік заттардың тапшылығына әкеледі. Сол себепті балалардың иммунитеті жиі төмендейді, олар тез шаршайды, тітіркенеді. Жағымсыз зардаптарды болдырмау үшін ата-аналар жағдайды талдап, тиісті шаралар қабылдауы керек.

Балалардың тәбетін көтеру үшін қандай дәрумендер қажет?

Дәрумендер, минералдар және басқа да органикалық қосылыстар тағамдық мінез-құлыққа тікелей әсер етпейді. Алайда олардың кейбіреулері жанама түрде ас қорытуды жақсартады және микроэлементтердің тапшылығы мәселесін шешеді.

Олардың арасында:

• В тобындағы витаминдер - метаболизмді жеделдетеді, ас қорыту және жүйке жүйесінің жағдайына оң әсер етеді. Басты көздері - ет және теңіз өнімдері, жұмыртқа, жасыл көкөністер;
• аскорбин қышқылы - организмнің қорғаныс функцияларын арттырады, асқазан-ішек жолдарының жұмысын реттейді. С витамині балалар ағзасын нығайтады және қарқынды эмоциялық және ақыл-ой жүктемелері кезеңінде (мысалы, бала алғаш рет балабақшаға баратын 2-3 жас кезеңінде) тәбетті арттырады. Оның құрамында цитрус, сондай-ақ кейбір көкөністер (брокколи, қызыл болгар бұрышы) бар;
• темір - гемоглобиннің, ағзаның тініне оттегіні тасымалдайтын ақуыздың ажырамас бөлігі. Бұл элементтің жетіспеушілігі анемияға (аз қанға) - әлсіздікпен, шаршағыштықпен және тәбеттің төмендеуімен сипатталатын патологиялық жағдайға әкелуі мүмкін. Негізгі темір көздері - құс, балық, бұршақ, жаңғақ, шпинат және т.б.;
• мырыш - иммундық жүйенің дұрыс жұмыс істеуі және алмасу процестерінің қалыпты өтуі үшін қажет. Бұдан басқа, мырыш дәмді және иісті рецепторлардың, сондай-ақ аштық гормондарының (грелин және лептин) жұмысын реттейді. Микроэлемент кейбір жемістерде (алма, апельсин), көкөністерде (картоп, қызылша, қызанақ), ірімшікте, жұмыртқада болады.

Бұл дәрумендердің кез келгенінің жетіспеушілігі жалпы кері әсерін тигізеді және тәбеттің төмендеуіне себепкер. Сондықтан егер бала таңғы асты немесе басқа да тамақты өткізе бастаса, онда оны күштеп тамақтандыруға емес, қажетті дәрумендермен қамтамасыз ету керек. Мұндай шаралар тек кері реакция туғызады және болашақта тәбеттің тұрақты төмендеуіне әкелуі мүмкін.

Балалардың тәбетін ашуға арналған ең жақсы дәрумендер

Көптеген ата-аналар тәбетті жақсарту үшін балаларға қандай дәрумендер беруге болады деп жиі бас қатырып жатады.

Тамаққа деген қызығушылықты қалпына келтіретін және баланы витаминдер мен микроэлементтердің тапшылығынан қорғайтын қоспалар тізімін ұсынамыз:

1. Мырыш қосылған кешендер - тәбетті көтеруге арналған үздік балалар дәрумендерінің бірі. Мырыш зат алмасуды және иммундық және ас қорыту жүйелерінің жұмысын қоса алғанда, барлық физиологиялық процестерге қатысады. Бұл биоқосымшаны үнемі қабылдау ас қорытуды қалыпқа келтіреді және метаболизмді жеделдетеді.
2. Экзиотиктері бар қоспалар - ішектегі пайдалы микрофлораның өсуі мен дамуына, сондай-ақ нутриенттердің жақсы игерілуіне ықпал етеді.
3. Прополис сығындысы бар кешендер. Прополис - бірегей емдік қасиеті бар омарта шаруашылығының өнімі. Бұл табиғи өнім бұрыннан бері барлық ауруларды емдеуде және алдын алуда пайдаланылуда. Оның жалпы нығайтқыш, қабынуға қарсы әсері бар. Прополисі бар биоқосымшалар метаболизмді жеделдетеді және ашығу сезіміне жауап беретін грелин - гормон өндіруді күшейтеді. Бұл өнімнің емдік қасиеттері туралы толығырақ мына жерден білуге болады.
4. Организмнің энергетикалық алмасуына қатысатын L-карнитині бар БАҚ-тар. Ол май қышқылдарын митохондрияда тасымалдауға көмектеседі, онда олар энергия өндіру үшін тотығады. Биоқосымша зат алмасуды жеделдетеді, соның арқасында баланың аштық сезімі жиі пайда болады.

Тәбетке арналған витаминдер баланың жасына және қажеттілігіне сәйкес келуі тиіс екенін есте ұстау қажет (мысалы, 1-2 жаста балаларға 6 немесе 7 жастан көп микроэлементтер қажет). Сатып алудың алдында құрамын мұқият зерделеу керек - жасанды қоспалары көп қоспаларды сатып алудың қажеті жоқ.

Тамаққа деген оң көзқарасты басқа да тәсілдермен қалыптастыруға болады.

Төмен тәбетпен қалай күресуге болады?

Көбінесе ата-аналар бала тамақтануы үшін не істеу керектігін білмейді. Тамаққа деген қызығушылық бұзылған жағдайда отбасындағы өмір салты мен мінез-құлық ережелерін қайта қарау керек:

• ешқандай жағдайда баланы тамақ ішуге мәжбүрлемеу керек, егер ол қаламаса - сау және пайдалы тағамға деген көзқарасын қоса өзгертіп аласыз;
• Үйде тыныш әрі жайлы ахуал қалыптастыру қажет. Үстел үстінде айтылатын үнемі ескертулер мен сындар баланың тамаққа ден қоюына кедергі келтіреді;
• Физикалық белсенділікті арттыру қажет. Көбірек серуендеп, белсенді ойындар ойнаңыз. Мұндай уақытты өткізу тәбетті ынталандырады және ас қорытуды жақсартады;
• Мектептегі жүктеме деңгейін тексеру қажет. Қосымша сабақтар мен үйірмелер көлемін қысқартып, демалуға және қалпына келтіруге көбірек уақыт беру керек. Бұдан басқа, 7-8 жаста балаларда күрделі кезең басталады - жаңа ортаға бейімделу, ол тәбетінің жоғалуымен қатар жүруі мүмкін. Бұл жағдайда балалар рационына міндетті түрде мультивитаминдерді қосу керек.

Егер бұдан кейін жағдай өзгермесе және бала толыққанды түскі ас ішуден бас тартуды жалғастырса, ауырсыну және тітіркендіргіш болып қалса - бұл денсаулыққа қатысты күрделі проблемаларды білдіретін алаңдатарлық белгі. Диагностика және емдеу үшін маманға тезірек жүгіну керек.

Тәбеттің ұзақ уақыт төмендеуінің салдары

Тұрақты тамақтанбау баланың өсуіне, дамуына және жалпы сезінуіне кері әсерін тигізеді:

1. Микро- және макроэлементтердің тапшылығы ақыл-ой және дене дамуының кідіруіне, сондай-ақ ішкі органдардың, жүйке және эндокриндік жүйелердің жұмысындағы бұзылуларға әкеп соғуы мүмкін.
2. Парадоксалды түрде, бірақ нашар тамақтану организмдегі май шөгінділерінің артық болуына әкеп соқтыруы мүмкін. Мұндай жағдай зат алмасуды реттейтін және тамақты игеруге жауап беретін эндокриндік жүйенің жұмысындағы іркілістерден болады.
3. Қоректік заттардың жетіспеушілігі ұйқысыздықтың пайда болуына ықпал етеді және есте сақтау мен назардың нашарлауына әкеп соқтырады.
4. Ұзақ уақыт бойы тамақтан бас тарту ағзаның көптеген жүйелерінің жұмысындағы бұзушылықтарды тудырады. Мысалы, нашар тамақтанатын балалардың гастрит, асқазан жарасы және басқа да қауіпті аурулары дамуы мүмкін.

Нашар тамақтанудың салдарын болдырмауға немесе азайтуға орташа физикалық белсенділік, мультивитаминдерді, пайдалы табиғи қоспаларды тұрақты қабылдау, күнделікті рационға әртүрлілікті енгізу көмектеседі.

Әрбір баланың бірегей екенін және оның тамақтануына деген көзқарастың өзгеше болуы мүмкін екенін есте сақтау қажет. Алайда, балалар тәбетінің бұзылуы мәселесін тез шеше алса, ол соғұрлым жігерлі және сергек болады. Дұрыс тағамдық мінез-құлық болашақта оның денсаулығының маңызды іргетасы болады.